De gevoelsruimte van het landschap

Twee mannen beschouwen de maan, schilderij van Caspar David Friedrich, 1819-1820, Dresden

Het schilderij toont de natuurervaring als de centrale belevenis van de stadsmens van de 19de eeuw. Het in de Romantiek ontstane verlangen naar stilte, harmonie en verlossing uit een als problematisch ervaren heden wordt uitgedrukt in de op de rug geziene figuren van het schilderij. Door contemplatie van de maan voelen de uitgebeelde personen zich verbonden met het universum. De oneindigheid van de natuur, in de maan gesymboliseerd, en de eindigheid van het menselijk streven, gesymboliseerd in de ontwortelde eik, worden de toeschouwer, al kijkend naar het schilderij, duidelijk gemaakt. In de door mensenhand geschapen schoonheid in de kunst wordt zo de goddelijke schoonheid van de natuur zichtbaar. het landschap als gevoels- en belevingsruimte ontsluit geleidelijk, via het zichtbare, de in de natuur verborgen onzichtbare geheimen. Op deze manier biedt de kunst van de Romantiek door haar subjectieve symboliek de beschouwer een universeel begrip van de wereld.