zondag 28 december 2008

Deus sive Natura


"God of de Natuur", Hoeveel verschillende interpretaties van deze beroemde formule! Dan is Spinoza een pantheïst omdat hij van de Natuur een God maakt, dan is hij weer een atheïst omdat hij God herleidt tot de Natuur. Dat alles om niet te begrijpen dat wat wij "de realiteit" noemen, dat is de oneindige totaliteit waarin wij ons intuïtief situeren, op zichzelf bestaande, zonder de hulp van iets anders, is in het taalgebruik van die tijd niets anders dan "God" (oneindige, unieke, autonome substantie) of de "Natuur" (het geheel van de dingen onderworpen aan een zekere regelmaat). Spinoza doet hier niets anders dan het rationalisme van zijn tijd tot haar limiet voeren, die door God te willen redden, de dood van God heeft bespoedigd.

Geen opmerkingen: