donderdag 15 januari 2009

Als je je doden wilt ...


Als je je doden wilt, waarom wil je je dan niet doden?
O, grijp je kans! Want ik, die zozeer dood en leven liefheb,
Zou mij ook, indien ik mij zou durven doden, doden ...
O, als je mocht durven, durf!
Wat heb je aan de opeenvolging van beelden van de buitenkant
Die wij de wereld noemen?
De film der uren, uren geïnterpreteerd
Door spelers met stereotiepe posen en manieren,
Het bonte circus onzer grenzenloze dadendrang?
Wat heb je aan je innerlijke wereld die je zelf niet kent?
Misschien dat je, als je je doodt, die eindelijk leert kennen ...
Misschien dat je, aan 't eind, begint ...
En hoe het zij, als 't leven je vermoeit,
Word dan tenminste moe met waardigheid,
Zing niet het leven, zoals ik, uit dronkenschap,
Geniet niet de dood, als ik doe, in literatuur!

Zal men je missen? O nietige schaduw mens genaamd!
Niemand wordt gemist en jou mist niemand ...
Zonder jou loopt alles zonder jou.
Misschien is je bestaan erger voor anderen dan je verdwijnen ...
Misschien ben je in leven meer tot last dan ophoudend te leven ...

Het verdriet van anderen? ... Heb je bij voorbaat wroeging
Dat ze je bewenen?
Wees gerust: ze zullen weinig wenen ...
Levensdrift stelpt stilaan de tranen,
Als die niet om iets van óns vergoten worden,
Maar om iets wat anderen gebeurt, vooral de dood,
Want dat is iets waarna de anderen niets meer gebeuren kan ...

Om te beginnen is er angst, verassing om de komst
Van het mysterie en om het ontbreken van je leven als gespreksstof ...
Dan de ontzetting voor de doodskist, zichtbaar en materieel,
En de mannen in het zwart die het beroep uitoefenen erbij te zijn.
Dan de familie bij de dodenwacht, ontroostbaar en anekdoten vertellend,
Jammerend hoe jammer het toch is dat je gestorven bent,
En jij, simpele aanleiding tot al dit rouwbeklag,
Jij, waarlijk dood, veel doder dan je denkt ...
Veel doder hier dan je wel denkt,
Al ben je ginds misschien veel levender ...
Dan de tragische aftocht naar de tombe of het graf,
En dan begint de dood van de herinnering aan jou.
Om te beginnen heerst in allen opluchting
Na de ietwat vervelende tragedie van je sterven ...
Dan, van dag tot dag, worden gesprekken opgewekter,
En het alledaagse leven neemt zijn plaats weer in ...

Dan, van lieverlee, ben je opeens vergeten.
Op twee data slechts wordt je herdacht, jaardagelijks:
De dag van je geboorte, de verjaardag van je dood.
Verder niets, verder niets, verder absoluut niets.
Tweemaal jaarlijks denkt men aan je.
Tweemaal jaarlijks zuchten om je zij die van je hielden,
En nog een, twee keer, wanneer toevallig het gesprek op jou komt.

Zie jezelf koelbloedig onder ogen, zie koelbloedig onder ogen wat wij zijn ...
Als je je wilt doden, dood je dan ...
Heb geen morele scrupules, geen intellectuele angst! ...
Welke scrupules, welke angst heeft de mechanica des levens?

Welke chemische scrupules heeft de impuls
Die sappen, bloedsomloop en liefde voortbrengt?
Welke herinnering aan anderen is er in 't blijde ritme van het leven?
O, arme ijdelheid van vlees en botten, mens geheten,
Zie je dan niet dat je werkelijk volkomen onbelangrijk bent?

Je bent belangrijk voor jezelf, want jij bent dat wat je je voelt.
Je bent alles voor jezelf, want voor jezelf ben je het heelal,
En het echte heelal en alle anderen
Satellieten van je eigen objectieve subjectiviteit.
Je bent belangrijk voor jezelf want jij alleen bent voor jezelf belangrijk.
En als jij zo bent, o mythe, zouden dan de anderen niet net zo zijn?

Ken je, als Hamlet, de ontzetting voor het onbekende?
Maar wat is bekend? Wat ken je dan wel
Dat je iets in het bijzonder onbekend noemt?

Ken je als Falstaff, de vettige liefde tot het leven?
Als je het zo liefhebt, materieel, heb het dan nog materiëler lief:
Word vleselijk deel der aarde en der dingen!
Verstrooi jezelf, fysisch-chemisch systeem
Van nachtelijk bewuste cellen,
Over het nachtelijk bewustzijn van de onbewustheid der lichamen,
Over de grote deken die-niets-dekt van de verschijningen,
Over de zoden en het gras van de voortwoekerende wezens,
Over de atomische nevel der dingen,
Over de wervelende wanden
Van het dynamisch vacuum der wereld ...

[Fernando Pessoa, Álvaro de Campos, vertaling uit het Portugees van Se te queres matar, por que não te queres matar?]

Geen opmerkingen: