Rembrandt, Geleerde in ruimte met wenteltrap, ca. 1632, Louvre Paris
De directe omgeving van de geleerde, de ruimte waarin hij zit, lijkt als een aura zijn psychische binnenwereld te verruimen en te weerspiegelen. De perspectivistische ruimte uit de Renaissance, waarin de lijn benadrukt wordt en waarin bijvoorbeeld Dürer zijn 'melancholie' weergaf heeft plaatsgemaakt voo reen illusie van diepte, waarin vooral met geschilderd licht gewerkt wordt. In het helder naar binnen vallend daglicht en de zwakke schijn van het haardvuur worden geheel rechts het vita contemplativa van de geleerde en het vita activa van een nauwelijks te onderscheiden vrouw die het vuur opstookt, tegenover elkaar geplaatst.
Rembrandts ruimtelijke constructie kan ons aan Leibniz' ruimtebegrip doen denken, dat met dynamische ontplooiing van krachten en met voortdurende tijdelijke overgangen heeft te maken, maar ook aan thesen van zijn tijdgenoot Henry More, die vanuit een spiritueel oogpunt de ruimte als een oneindig leeg continuüm, maar tevens als een zuivere en voortdurende scheppingsdaad opvatte en met God gelijksteld.
Posts
Geen opmerkingen:
Een reactie posten